TÜRK LİRASI ÇÖKTÜ GIDA FİYATLARI PATLADI
DOLAR KURUNUN YÜZDE 30’A YAKIN ARTTIĞI AĞUSTOS AYINDA GIDA FİYATLARINDA ORTALAMA YÜZDE 4,77 ORANINDA ARTIŞ YAŞANDI.
GIDA FİYATLARINDA AĞUSTOSTA YAŞANAN YÜKSEK ORANLI ARTIŞTA SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ İLE SEBZE-MEYVE FİYATLARI BELİRLEYİCİ OLDU.
GIDA FİYATLARINDA YILIN İLK SEKİZ AYLIK DÖNEMİNDEKİ ARTIŞ İSE YÜZDE 25,58’İ BULDU. GEÇEN YIL EYLÜL AYINDAN BU YANA İSE GIDA FİYATLARI ORTALAMA YÜZDE 34,82 ORANINDA YÜKSELDİ.
Türk Lirasının yüzde 30’a yakın değer kaybettiği ağustos ayında gıda fiyatları da tavan yaptı. Ağustosta gıda fiyatları ortalama yüzde 4.77 oranında artarken, halkın yılın ilk sekiz aylık dönemindeki halkın enflasyonu yüzde 25’i geçti.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu AR-GE biriminin, Ankara’daki pazar ve marketlerden düzenli olarak derlediği fiyatları esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının ağustos ayı sonuçları, dar ve sabit gelirliler üzerindeki gıda enflasyonu baskısının kurla birlikte dayanılmaz bir noktaya geldiğini işaret ediyor.
Tüketim harcamaları araştırmaları, en yoksul yüzde 10’luk kesimin harcadığı her 100 liranın 31 lirasını gıda için yaptığını, en zengin yüzde 10’luk kesimin 100 liralık harcaması içerisinde gıdanın aldığı payın ise 13 lirada kaldığını gösteriyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlar yoksulların bütçesini zenginlere göre çok daha derinden etkiliyor.
Birleşik Kamu-İş’in araştırmasına göre Türkiye’deki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 18,7 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 24,3’ünü oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 18’i buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5,3 lirası tereyağı dışındaki yağlara,8,2 lirası meyveye, 13,3 lirası sebzeye 1,5 lirası bakliyata, 10,7 lirası ise diğer gıda ürünlerine ayrılıyor.
Bu arada TÜİK’in araştırmalarına göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor.
Türkiye’de başta hayvancılık olmak üzere tarım sektörünün üretimindeki artışın, talep artışının gerisinde kalması, üreticiyle tüketici arasındaki zincirde yer alan aracıların yüksek kar oranları ve diğer nedenlerle gıda fiyatlarında yaşanan yükselişten en büyük zararı, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan yoksul kesimler görüyor.
GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM (AĞUTOS 2018)
Bir Önceki Aya Göre (%)
Son 7 Aylık (%)
Son 11 Aylık (%)
Ekmek, un, bulgur, makarna v.b.
-0,32
16,45
17,29
Et-Balık
-3,37
7,95
3,35
Süt, süt ürünleri, yumurta
11,71
26,32
38,77
Yağ
0,45
7,48
10,04
Meyve
8,78
51,52
39,74
Sebze
16,44
67,26
145,37
Bakliyat
1,10
-12,40
-5,37
Diğer
5,57
10,61
22,68
Ortalama
4,77
25,58
34,82