Otomobil,motosiklet gibi diğer ulaşım araçlarına göre daha ucuz olması ve alışıla gelmiş şehir trafiğinden kaçarak seyahat edilebilmesi, ulaşılabilirliği ve kullanımkolaylığı nedeniyle elektirikli scooterlar ve benzerleri en çok tercih edilenşehir içi ulaşım araçlarından biri haline geldi.

Ancak bu scooter çılgınlığının popülerliğin artması, scooter kazalarıyla ilişkili travmatik yaralanmaların da artmasına neden oldu.

Bu ulaşımaraçlarını kullanırken diğer trafik kurallarına uymamak, kask ve diğer koruyucuönlemeleri almamak, özensiz ve riskli sürüş gibi hayati tehlike yaratan birçoktravmaya da maruz kalınmasını kaçınılmaz hale getirebilir.

Doç Dr. Metin İlhan Dağsuyu, scooter kullanımının yaygınlaşmasının travmaya bağlı çenekırığı oranını belirgin bir bir biçimde artırdığını açıkladı ve tedavisi ileilgili bilgi paylaştı.

Yüzdekiyaralanmalar sıklıkla kombinasyon halinde meydana gelir. Örneğin aynıyaralanma sonucu göz ve burun ya da ağız ve yanak zarar görebilir.

* Kırık bir altçene, genellikle ağrıya ve şişmeye neden olur, dişlerin birbirleri ile kapanışuyumunu değiştirir ve kişinin ağzını tam olarak açmasını engeller.

* Kandil kırığıgibi alt çenenin ekleme yakın bölümlerinde ortaya çıkan kırıklar hiç belirtivermeyebilir ama çene hareketlerinin normalde sapmasına veya kısıtlanmasınaneden olur.

* Yüzün ortaBölümündeki üst çeme kırıkları yüzde şişmeye, çift görmeye, uyuşmaya, gözküresinin çökmesine, dişlerin birbirine oturmasında değişikliklere ve ön dişlerdeciddi travmalara neden olabilir.

* Çene ve yüzkırıklarını muayene sırasında tespit edebilirler ama teşhis genellikle röntgen veya bilgisayarlıtomografi çekimi sonucunda konulur.

Travma durumundaöncelikle diş travmaları değerlendirilir. Travmaya bağlı yer değiştirmiş dişleranestezi altında yerine alınır. Bu dişler sağlıklı dişler ile birbirinesabitlenerek sabitlenebilir. Dişler travmaya bağlı yerinden çıkmışsa, mümkünseıslak bir pamuk, izotonik serum veya süt içerisinde muhafaza edilerek en kısasürede bir diş hekimine başvurulur. Yerden çıkan dişler erken müdahale ile eskiyerine konulabilir ve kaybedilmeyebilir. Travma geçiren dişlere kanal tedavisiuygulanması gerekebilir.

Kırık çeneparçaları çoğunlukla cerrahi tedavi ile birbiri ile doğru pozisyondasabitlenir. Bazı durumlarda çene hareketleri kısıtlanarak iyileşme sürecibeklenebilir. Kimi vakalarda ilave ortodontik tedaviler veya Ortognatik cerrahidenilen çene düzeltimi cerrahisi gerekebilir. Hangi yöntemin izlenileceğinehekim hastanın teşhis değerlendirmesini yaparak uygun bir tedavi planlanmasıile karar verir.

Büyükşehirlerdekiulaşım sorunları nedeniyle kolayca erişilebilen ve bize istediğimiz yere hızlıulaştırma özerkliğini veren bu pratik kişisel araçları giderek daha fazlatercih ediyoruz. Elektrikli scooterlar ve benzerleri tüm dünyada trendhalinde en yaygın kullanılan ulaşım araçlarından birine gelmiş durumda. Fakatlütfen bu araçların risklerini bilerek ve güvenliğe özen göstererek hayatımızınönemli bir bölümünde travmaya bağlı sorunlar nedeniyle zor zamanlar geçirmektensakınalım.

Doç. Dr Dağsuyu,yukarıda sayılan tüm faktörleri dikkate alarak; genel sağlığınız, hayatınız veağız ve diş sağlığınız için bu ulaşım araçlarını kullanırken koruma önlemlerinialmanın ve trafik kurallarına uymanın önemini vurguladı.